Kok – woensdag 1 december 2010

Versimpelen

Omgekeerd redeneren, heerlijk. Deduceren, geweldig. Afpellen van de verhandeling, smullen geblazen. Tot in detail kan ik mij soms verlekkeren aan zomaar een vraag of een willekeurig artikel in een tijdschrift.

‘Aantrekkelijke koppels krijgen vaker dochters.’ Omgekeerd redeneren: wij hebben twee dochters en geen zoons. Nu weet ik dat mijn vrouw er mag wezen maar voor een dochter (laat staan twee) heb je toch echt een koppel nodig. Ziehier het resultaat: de schrijver van dit stukje is onderdeel van een aantrekkelijk koppel. Iets wat ik eigenlijk altijd al wist maar nu blijkt er wetenschappelijke onderbouwing beschikbaar.

‘Nederlanders ontdekken mogelijk middel tegen gaatjes.’ Deduceren: ze ontdekken dat er een enzym is dat je tanden laat rotten (duh). Daarna ontdekken ze dat het enzym op een bepaalde manier werkt (duh). Vervolgens hopen ze dat hun ontdekking bij kan dragen aan het vinden van een middel bla die bla die bla (duh). Los van de vinger in de dijk is er nog helemaal geen middel tegen ‘gaatjes’. 

‘Ja maar, het antwoord C geeft een correcte weergave van de verhandeling.’ Ik: ‘ik ben het helemaal met je eens maar dat maakt niet dat de andere antwoorden onjuist zijn. Misschien (retorisch natuurlijk) is de vraagstelling wel zó onduidelijk dat alle antwoorden mogelijk zijn. Je kan aan de buitenkant van een schil ook niet zien of de vrucht nog aanwezig is en wat voor kleur deze heeft en of het vruchtvlees rot is en stikt. Daar heb je wel voldoende informatie voor nodig.’ Over letterlijk en figuurlijk afpellen gesproken.

Toch is er met enige regelmaat het besef dat het allemaal niet belangrijk is. Zo zag ik gisteren een ‘spreukenman’ bij Joris op de buis. Simpel maar voldaan leven. Lekker zes maanden in Frankrijk en dan weer lekker op zijn Hollandse vlot een beetje breien (ja echt), accordeon spelen en eigenwijzespreuken bedenken. Hij was er goed in en misschien moet ik mij eens iets meer in deze denkwijze verdiepen. Tegelijk denk ik dan dat dit kan door te deduceren of door omgekeerd te redeneren.